NACE Kodu nedir, ne işe yarar

NACE, Avrupa ülkelerinde ekonomik faaliyetlerle ilgili istatistik üretilmesi ve yayılması amacıyla oluşturulmuş bir kodlama sistemidir. Açılımı “Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne” olan NACE, “Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin Sınıflandırılması” şeklinde Türkçeye çevrilebilir. NACE kodu uygulaması, ekonomik faaliyetlerin tanımlanmasına ve karşılaştırılmasına olanak tanır. NACE kodları aynı zamanda işyerlerinin tehlike derecelerinin de sınıflandırılmasına yardımcı olur.

NACE kodları, dünya çapında kullanılmakta olan ISIC (International Standard Industrial Classification of All Economic Activities) sisteminden türetilmiştir. NACE kodları, “Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflandırması” olarak çevrilebilecek ISIC kodlama sistemi ile tam olarak uyumludur.  

NACE Kodu nedir?

NACE kodu, bir iş yerinin faaliyet alanını ve bununla bağlantılı olarak tehlike derecesini belirten altı haneli bir koddur. Bir şirket kurulurken Ticaret Odası’na kayıt yaptırma aşamasında faaliyet alanlarına göre NACE kodunu doğru seçmek çok önemlidir. İş yeri tehlike sınıfının belirlenmesi, 6331 numaralı iş sağlığı ve güvenliği kanununda yer alan mevzuatlara uygun önlemlerin alınabilmesi açısından kritik bir rol oynar. 

NACE Kodu Türkiye’de kullanılıyor mu?

Birçok alanda yürütülen Avrupa Birliği uyum çalışmaları kapsamında 2005 yılından itibaren ülkemizde de NACE kodu uygulaması kullanılmaya başlanmıştır. Faaliyet alanı fark etmeksizin şirket kurarken Ticaret Odası’na NACE kodu bildirmek zorunludur. NACE kodu rehberi Türkiye İstatistik Kurumu başkanlığında Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, KOSGEB, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve NACE Komisyonu tarafından oluşturulmuştur.

Nace Kodu nasıl öğrenilir?

Şirket sahipleri, bağlı olduğu Ticaret Odası’nın internet sitesindeki “Ticaret Sicili İşlemleri” bölümüne girerek NACE kodlarını öğrenebilir. Ayrıca SGK sicil numaranıza bakarak da NACE kodunuzu öğrenebilirsiniz. 26 haneden oluşan SGK sicil numarasının 2. ve 7. haneleri arası şirketin NACE kodunu gösterir. NACE kodunuzu öğrenmenin bir diğer yolu ise anlaşmalı olduğunuz mali müşavir ya da muhasebeciden bu bilgiyi istemektir. 

Nace kodu değişikliği nasıl yapılır?

Şirket kurulumu esnasında hatalı NACE kodu alınması ya da şirketin faaliyet alanını değiştirmesi durumunda NACE kodunun değiştirilmesi gerekir. Eğer NACE kodu şirkete ait vergi levhasında hatalı yazılmışsa bağlı olunan vergi dairesine başvuruda bulunarak “NACE Kodu Değişikliği Talep Dilekçesi” verilmesi gerekir. Yapılacak olan inceleme sonucunda uygun görülmesi halinde NACE kodu değişikliği yapılarak yeni bir vergi levhası verilir. Eğer SGK kayıtlarındaki NACE kodunun değiştirilmesi gerekiyorsa, SGK’nın internet sitesine giriş yapılarak düzeltme talebi gönderilebilir.

Nace Kodu sorgulama nasıl yapılır?

Şirketinize ait NACE kodu sorgulaması yapmak için bağlı olduğunuz Ticaret Odası’nın internet sayfasına girerek “Ticaret Sicili İşlemleri” sekmesinden işleminizi yapabilirsiniz. Tüm NACE kodlarını ayrıntılı incelemek isteyenler için internette pek çok kaynak mevcuttur. Örneğin, İstanbul Ticaret Odası’nın internet sayfasında Bilgi Bankası bölümüne giderek “Faaliyet Konusuna Göre NACE Kodları” listesine ulaşabilirsiniz.

Nace Kodu sınıfları nelerdir?

İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından iş yerleri için NACE kodunda yer alan tehlike sınıfları üçe ayrılmıştır. Bu sınıflar belirlenirken çalışma şartlarının iş güvenliği açısından taşıdığı riskler göz önüne alınmıştır.

Az tehlikeli

Büro hizmetleri, gıda satışı, e-ticaret, perakende alışveriş gibi alanlarda faaliyet gösteren iş yerleri bu sınıfa girer.

Tehlikeli

Gıda ürünleri, tekstil ürünleri ve kâğıt ürünleri gibi pek çok farklı alanda imalat faaliyeti gösteren işletmeler ve özel güvenlik hizmetleri gibi iş kolları bu sınıfta yer alır.

Çok tehlikeli

İnşaat, madencilik ve tersane gibi zorlu çalışma koşullarına sahip olan şirketler en yüksek tehlike derecesini ifade eden “çok tehlikeli” sınıfında bulunmaktadır.