8 Kas 2013
3 dk okuma süresi
Bu yılbaşında gerçekleştirilen Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) 25. Toplantısında gündeme gelen ve tüm kamu kurum ve kuruluşlarının verilerinin tek bir merkezde toplanmasını hedefleyen Kamu Entegre Veri Merkezi projesinin ihalesinin yıl sonuna kadar yapılması öngörülüyor. Kamu ortak veri merkezi projesiyle tüm kamu kurum ve kuruluşlarının verilerinin bir merkeze aktarılması, yedeklenmesi ve olası felaket durumlarına karşı önlem alınması hedefleniyor. Tabi ki karar alıcıların bu adımı atmasındaki önemli etkenlerden birisi de mükerrer yatırımların önüne geçilmesi ve tasarruf sağlanması. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, kamu ortak veri merkezinin ilkini Konya’da hayata geçirmeyi öngördüğünü duyurdu. İkinci ve üçüncüsü için de hazırlıkların devam ettiği ve bu sayının artacağı da bakanlıktan verilen bilgiler arasında.
Kamu ortak veri merkezinden kamu bulutuna
Kamu ortak veri merkezleri yaklaşımının diğer taraftan aslında bulut tabanlı mimarinin de kamu kurumları düzeyinde uygulanması için temel teşkil ettiğini de belirtmeliyiz. Bugün hızla artan veri miktarı ile birlikte bu verinin binlerce uç noktadan merkeze doğru gelmesinin sistemler üzerindeki yükü artırdığını bununla birlikte verinin anlamlı hale getirilmesini zorlaştırdığını görüyoruz. Diğer taraftan ise farklı sistemler üzerinde ve farklı kodlamalardan kaynaklanan verilerin kamu gibi bir orkestrasyon içerisinde çalışmayı zorunlu kılan yapılarda birlikte çalışabilirliği de zorlaştırdığını söylemeliyiz. Tabi ki işin ekonomik boyutunu da unutmamamız gerekiyor. Yüzlerce kurumun farklı sistemlere yatırım yapması, bu yatırımların doğru bir biçimde ölçeklendirilememesi, atıl kapasitelerin oluşması gibi nedenler küresel düzeyde ortak veri merkezleri sayısının da artmasına veya veri merkezleri birleşmelerine neden oluyor.
Ortak veri merkezlerinin faydaları
Ortak veri merkezlerinin büyük yapılar ve organizasyonlarda sağlayacağı faydalara bakarsak, mükerrer yatırımların önüne geçilmesi, standartların belirlenmesi, yedeklilik, felaket kurtarma, bilgi güvenliği, iş sürekliliği ve birlikte çalışabilirlik konularının ön plana çıkacağını söyleyebiliriz.
Türkiye’de kamu ortak veri merkezi yapılanması aynı zamanda yıllardır tartışılan kamu bulutunun da ilk adımı olma özelliğini taşıyacak. Kamu kurumları kritik bilgilerini bugüne kadar özel buluta taşıma konusunda istekli değildi. Benzer şekilde özel bulut konusunda da emin adımlar atmakta çekinceli davrandı. Türkiye bu anlamda kendi kamu bulutunu oluşturan ilk adımı atmış olacak. Ancak kamu eliyle oluşturulan bir bulut yapılanmasının nasıl sonuçlar vereceğini bugünden kestirmek zor görünüyor.
Kamu ortak veri merkezinde riskler neler?
Kamu ortak veri merkezi büyük bir organizasyon ve orkestrasyon ihtiyacını da beraberinde getirecek. Yazımızın bu bölüme kadar olan kısmında küresel düzeyden mikro düzeye doğru eğilimi ortaya koyarken, bundan sonraki adımlarda dikkat edilmesi gereken noktalara değineceğim.
Hazır mıyız?
Kamu ortak veri merkezi, e-Devlet Kapısı’nda da yaşanan birlikte çalışabilirlik sıkıntısının kaldırılması için hayata geçiriliyor. Ancak kendi iç süreçlerinde bilgi işlem yaklaşımı standardizasyonunu oturtamamış birçok kurum ve kuruluş var. Eğer bu şekliyle tüm kurumlardan veri akışı sağlanmaya başlarsa kaotik bir ortam doğacaktır.
Bu yüzden kendi iç süreçlerinde veri akış yönetimini ve süreçlerini tamamlayan ve ilgili veri seti standartlarını oturtmuş kurumlarla bu sürece başlamak ya da bu kurumlarda süreçlerin tamamlanması için adımlar atmak gerekiyor.
Veri Merkezi Mimarisi
Gerçekleştirilecek projenin mimari süreçlerinin var olan imkanlarla birlikte nasıl olması gerektiği konusunda da geleceğin ihtiyaçlarını da öngörerek planlanması gerekiyor. Aksi takdirde bugün yapılacak milyonlarca lira kısa vadede boşa harcanmış olacak.
Bu çalışmaları uygulayan G.Kore ve ABD’deki örnek ortak veri merkezlerinin detaylı bir biçimde incelenmesinin yanında Türkiye’ye özgü şartların da göz önünde bulundurulması gerekli.
Kamu ortak veri merkezi mimarisi oluşturulurken farklı modellerle eşgüdümünün de ölçümlenmesi ve farklı senaryolarla test edilmesi gereklidir. Aksi takdirde olası değişkenlerde oluşabilecek veri kayıplarının telafisi mümkün olmayacaktır.
Verinin Anlam Kazanması
Veri merkezlerinde bugüne kadarki temel ihtiyaçlar her ne kadar verinin depolanması olarak görülse de bundan sonraki süreçte veri madenciliği, veri işleme, veri anlamlandırma, veri entegrasyonu, eldeki verinin karar süreçlerine katkı sağlaması gibi daha komplike ihtiyaçları da karşılayacak şekilde organize olması zorunluluğu var.
Verinin Güvenliği ve Standartlar
Tüm kamu verisinin tek bir merkezde toplanıyor olması risklerinde tek merkeze odaklanmasına neden olacaktır. Bilgi güvenliği ve siber riskler konusunda daha yüksek standartların hedeflenmesi gerekecektir.
Her kurumun güvenlik standartlarının yeniden gözden geçirilmesi ihtiyacını gözden kaçırmamak gerekiyor. Kurumlardan gelecek verilerin ve veri merkezine bağlanan uç kullanıcıların aynı standartlarda ve güvenlik kriterlerinde sisteme erişiyor olması bir zorunluluk olacak.
İlgili Postlar
Veri okuryazarlığı nedir?
7 Eki 2024
Büyük Veri