Blockchain teknolojisi ve finans sektöründeki uygulamaları
20 Şub 2023
2 dk okuma süresi
İlk blockchain (blok zinciri), Satoshi Nakamoto takma adıyla bilinen bir kişi ya da grup tarafından 2008 yılında kavramsallaştırıldı. Hemen ertesi yıl ise bitcoin için çekirdek bileşen olarak kullanıldı. Günümüzde Satoshi Nakamoto'nun kim ya da kimler olduğu kesin olarak bilinememektedir. Buna karşın Avustralyalı bir yazılımcı olan Craig Wright, Satoshi Nakamoto olduğunu iddia etse de henüz bu söylemin gerçeği ne kadar yansıttığı tartışma konusu.
Merkezi olmayan bir veri tabanı olarak tanımlanan Blockchain, birden çok kullanıcı tarafından paylaşılan ve güncellenen bir kayıt defteri olarak ifade edilebilir. Kayıt defterinin her bir girdisi birbiriyle bağlantılıdır ve dijital bir kriptografi algoritması tarafından korunur. Bu sayede kayıt defteri kimse tarafından değiştirilemez. Blockchain; güvenli, şeffaf ve merkezi olmayan işlemler için kilit bir teknolojidir.
Blockchain'de her yeni blok, kendisinden önceki tüm bloklarla, müdahale edilmesi neredeyse mümkün olmayan bir şifreleme zinciriyle bağlıdır. Bloklar arasındaki her bir işlem, bir karşılaştırma mekanizması tarafından kontrol edilir ve onaylanır. Blockchain verileri tek bir noktada tutmaz. Aksine dağıtık ve şifrelenmiş bir şekilde saklar. Bu sebeple de tek bir hata noktası yoktur. Dolayısıyla blockchain'de verilere müdahale etmek ya da değiştirmek, günümüz teknolojileri göz önüne alındığında imkansıza yakındır.
Blockchain, anonim bir yapıdadır. Kullanıcılara takma adla anonimlik sunar. Ağa katılan kullanıcıların gerçek kimlikleri, adresleri ya da diğer kişisel bilgileri, bir alfa sayısal anahtar ile gizlenir. Böylece blockchain ağında herhangi bir kullanıcının gerçek kimliği takip edilemez, faaliyetleri gözlemlenemez.
Pek çok kripto para sistemi, blockchain tabanlı olarak geliştirilmiştir. Örneğin Bitcoin, blockchain teknolojisi tarafından yaratıldığı en iyi bilinen kripto para birimidir. Ayrıca Ethereum da blockchain üzerinde işlem görmektedir. Litecoin, XRP, Dogecoin, Tron, Solana, Stellar, Neo ve Eos gibi çok sayıda kripto para, blockchain tabanlı olarak çalışmaktadır.
Blockchain, sunduğu avantajlar sayesinde dünyanın önde gelen finans kurumları tarafından kısa sürede benimsendi. Blockchain'i iş süreçleriyle bir araya getiren kurumların elde ettiği en önemli fayda, güvenlik noktasında oldu. Blockchain, ağdaki tüm işlemlerin kalıcı olarak kaydedilmesini ve değiştirilemez olmasını sağladığı için, finans gibi güvenliğin kritik değer taşıdığı sektörlerde cazibe merkezi haline geldi. Bununla beraber dijital para birimleri kullanılarak gerçekleştirilen para transferleri, geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlı ve güvenli bir noktaya taşındı.
Blockchain ayrıca, vakit kaybına yol açan karmaşık evrak süreçlerini de ortadan kaldırdı. Akıllı sözleşmeler adı verilen işlem protokolleri sayesinde blockchain, finans şirketleri için çok ciddi bir operasyonel yükü ve beraberinde maliyetleri en aza indirdi.
Blockchain, günümüz finans endüstrisini hantal ve güvenlik noktasında çağ dışı gösterecek kadar gelişmiş yeteneklere ve potansiyele sahip. Dahil olduğu hemen her noktayı geliştiren blockchain, basitleştirilmiş ödeme işlemlerinden gelişmiş ticaret ve yatırım çözümlerine, sadakat ve ödül programlarından yükseltilmiş dijital kimlik yönetimine kadar pek çok noktada aktif olarak kullanılıyor.
Blockchain, gelecekte çok sayıda iş ve yatırım fırsatını ortaya çıkaracak potansiyele sahip. Merkezi olmayan finanstan (DeFi) NFT’lere, merkezi olmayan kuruluşlardan (DAO'lar) kripto fonlarının ödünç verilmesine kadar daha önce düşünülemeyen çok sayıda fırsat yarattı. Yakın gelecekte de blockchain'in, özellikle finans sektörünü geliştirecek yeni nitelikleri keşfedilebilir. Teknoloji dünyasının pek çok paydaşı, blockchain'in tüm endüstrilerde devrim yaratacağını, veri ve bilgi alışverişini daha kolay ve güvenli hale getireceğini öngörüyor.
İlgili Postlar
Veri okuryazarlığı nedir?
7 Eki 2024
Büyük Veri