Akıllı şehirler salgına çare mi?

Son dönemin en çok konuşulan konularından biri akıllı şehir kavramı, Covid-19 dönemiyle birlikte tekrar gündeme taşındı. Akıllı şehirlerin pandemi ile öne çıkan yönlerini, Türkiye bilişim medyasının önemli üyelerinden biri olan Fatih Sarı, İnnova Blog için kaleme aldı. 

Yazar: Fatih Sarı / Enterprise Next Yayın Yönetmeni

Teknoloji dünyası yeni kavramları çıkartıp gündemini bunlarla zenginleştirme konusunda en hızlı davranan alanlardan biri. Son dönemin en moda kavramı da akıllı şehirler ve bubaşlığı destekleyen, IoT, yapay zeka ve 5G gibi kavramlar oldu. Tüm dünyada, internete bağlı cihaz sayısı ve internet servislerinin kullanım oranları ciddi bir artış gösteriyor. Şirketlerin iş akış şemaları ve iş yapış biçimleri teknoloji sayesinde hızlı bir dönüşümden geçiyor ve küçük şirket/büyük şirket arasındaki fark hızla eriyor. Peki bir anda hayatımıza giren bir çoğumuzu evlere kilitleyen covid-19 salgınıyla birlikte akıllı şehirler ne kadar öne çıkıyor?

Pandemi sonrası geleceğin şehirleri uzakta değil

Akıllı şehir kavramı Endüstri 4.0 ile birlikte son birkaç yıldır daha da fazla gündemde yer almaya başladı. Pandemi ile birlikte uzmanlar akıllı şehir uygulamalarının salgınların daha yavaş yayılmasında kilit rol oynayacağını gösteriyor. Covid-19 pandemisi ile birlikte sık sık haberlerde karşımıza şehirlerin salgına karşı aldıkları/almaya çalıştıkları önlemler çıkmaya başladı. Şehirler, korkunun ecele faydası yok mantığıyla bu teknolojileri hızla hayata geçirmek zorunda. 

Akıllı şehirler için kilit nokta ise IoT, 4G-5G ve yapay zeka gibi teknolojiler olacak. Dünyanın ilgili ilgisiz birçok büyük şirketi bu alanlara yatırım yapıyor. Bu teknolojiler akıllı şehirlerin parçaları olan akıllı evlerde yaşayan, akıllı otonom otomobil ve akıllı telefon kullanan insanlar tarafından da yoğun olarak kullanılıyor

Akıllı şehirlerde pandeminin hızını kesecek projeler

Tüm ülke ve şehir yöneticileri yeni tip koronavirüs (COVID-19) mücadelesinde teknolojinin olmazsa olmaz bir element olduğunun farkına vardı.  Akıllı şehirler, şu anda ve bu salgın ilk ortaya çıkmaya başladığından beri birçok yenilikçi ve akıllı teknolojiyi de salgının yaygınlaşmaması için kullanıyor.  

Çin’den başlayan salgın için de ilk uygulamaların yine Çin’de olması şaşırtıcı değil.Bunlardan ilki Çin’in Guiyang Havaalanı’nda kullanılan devriye robotları. 5G altyapısında çalışan bu robotlar, yolcuların vücut sıcaklıklarını kontrol ederek salgının yayılma hızını azaltmaya hizmet ediyor. Çin’in akıllı şehir IoT ürünleri ve hizmetleri sağlayıcısı Guangzhou Gosuncn Robot şirketi tarafından tasarlanan robotlar, enfeksiyonun yayılımını yavaşlatmak ve nihayetinde durdurmak amacıyla görev yapıyor. Yapay zekayı kullanan ve beş farklı kameraya sahip bu robotlar ayrıca, vatandaşların kamusal alanda maske takıp takmadığını da kontrol ediyor. 

Akıllı uygulamalar

Çin’de sokağa çıkma yasaklarının ortadan kalkması ile yerel yetkililer, WeChat ve Alipay üzerinden vatandaşların hareketlerini kontrol ederek daha fazla yayılmayı önlemeye ve olası bir yeni vaka durumunda aynı bölgede bulunmuş kişilere hızlı bilgi vermeye de çalışıyor. Bu uygulama, vatandaşların kendi karekodlarını gittikleri her yerde okutmasını gerektiriyor. 

Uygulama büyük veri teknolojisini kullanarak insanların; bulundukları yer, seyahat geçmişleri ve temel sağlık durumları gibi bilgileri temel alarak kişilere bir renk kodu (yeşil, sarı veya kırmızı) atamakta ve bu renk/sağlık kodları ile kişilerin evden çıkabilme durumlarını belirliyor. 

Çin'in önde gelen internet şirketi Qihoo 360, Çin’in göç trendini görüntülemek için cep telefonları veya bilgisayarlar aracılığıyla erişebilen “Büyük Veri Taşıma Haritası” da yayınladı. Wechat’in işletmecisi olan Tencent, insanların ücretsiz çevrimiçi sağlık danışmanlığı, güncel seyahat prosedürleri ve aksaklıkları hakkında bilgi almalarını sağlayan sohbet robotları (chatbot) geliştiriyor.

Tüm bunlar dışında drone ile kontrol ve sosyal medya üzerinden bilinçlenme çalışmaları gibi maddelerle bu konu daha da detaylandırılabilir. Ancak özet olarak söylemek gerekir ki felaket tellallarının iddia ettiği gibi dünyanın sonunu teknoloji getirmeyecek. Deloitte’un hazırladığı  ‘Yeni Nesil Teknolojilerin COVID-19 Mücadelesindeki Önemi- Ülke Örnekleri’ başlıklı raporda da görüleceği üzere tüm olumsuz şartlarda insanlığın en büyük yardımcısı yine teknoloji olacak.