30 Ağu 2022
3 dk okuma süresi
Dijital dönüşümün anlamlı ve kalıcı olabilmesi için teknolojik değişimler yerine ürün ve süreçlerdeki değişimleri takip etmek gerekiyor. Birçok şirket yeni teknolojilerin parlak vaatlerine kapılıp dijital dönüşüm projelerinin teknoloji tarafına çok fazla kaynak ayırma hatasına düşüyor. Bunu önlemek için dijital dönüşümü teknolojiyle ilgili bir değişimden ziyade bir “iş modeli yeniliği” olarak düşünmek gerekiyor.
Pandeminin başlangıcında dünyanın dört bir yanındaki işletmeler ayakta kalabilmek için hızlıca dijitalleşme çalışmalarına giriştiler. Ofise dönüşlerin başlamasıyla birlikte dijital dönüşüm projelerine gösterilen ilginin yavaş yavaş azalmaya başladığı görülüyor. BT yöneticileri, dijital dönüşümle hayata geçirdikleri uygulamaların şirketlerinin hedeflerine gerçekten hizmet ettiğinden ve sürdürülebilir olduğundan emin olmak istiyorlar.
BT liderleri, yapay zeka ve blok zincirden sınır bilişime kadar en son teknoloji trendlerinin kendileri için ne anlama geldiğini anlamaya çalışıyorlar. Şimdiye kadar edinilen tecrübeler, üzerinde yeterince düşünülmeden başlanan projelerin neredeyse hepsinin bekleneni veremediği için iptal edildiğini gösteriyor.
Dijital dönüşümü yöneten ekiplerden gelen geri bildirimlere göre iş modeli değişikliğini en başından kurgulamak, sonuçta ne gibi ölçülebilir değişiklikler ortaya çıkacağını anlamak açısından çok faydalı oluyor. Gerekli değişimlerin tüm ekiplerce kolay anlaşılabilmesi için basit bir araç olarak “iş modeli tuvali” sıkça kullanılıyor.
İş Modeli Tuvali
Alexander Osterwalder ve Yves Pigneur tarafından geliştirilen iş modeli tuvali, yaklaşık 10 yıldan fazla bir süredir kuruluşların iş modellerini belirlemek için kullanılıyor. Sezgisel bir kullanımı olan iş modeli tuvali genellikle 9 ana unsurdan oluşuyor. En alt kısımda gelir modeli ve maliyetlerle ilgili sorulara yanıtlar aranırken orta kısımda müşterilere sunulan değer teklifi ve ihtiyaç duyulan kaynaklar belirleniyor. En üst kısımda ise müşterileri tanımlamak ve hizmetin nasıl verileceğini belirlemek için gerekli soruların yanıtları yer alıyor.
İş modeli tuvali, dokuz temel unsurun hiçbirisinin gözden kaçmamasını sağlamak için bir tür kontrol listesi görevi görürken, aynı zamanda tüm unsurları bir araya getirerek aralarındaki etkileşimin daha kolay anlaşılmasını da sağlıyor. Bir öğede yapılan değişiklik genellikle tuvalin tamamını etkiliyor. İş modeli tuvalinin etkileşime odaklı olması, dijital dönüşüm projelerinde de kilit bir önem taşıyor. Tuvalin küçük parçaları, iş modelini iyileştirmek için herhangi bir değişiklik gerekip gerekmediğini görmek için paydaşlardan gelecek geri bildirimlerle yeniden şekillendirilebiliyor. Bazen bu geri bildirimler devrim niteliğinde olabiliyor ve hatta bütün tuvalin değişmesine bile neden olabiliyor. Aynı mantık dijital dönüşüm projelerine de uygulanabiliyor.
Dijital dönüşüm için iş modeli tuvali nasıl kullanılır?
Yenilikçi iş modelleri oluşturmak gibi, dijital dönüşümü yönetmek de günümüzde birçok kuruluşun karşılaştığı en önemli zorluklardan biridir. Bu durum özellikle sınırlı bütçesi ve insan kaynağı olan küçük ve orta ölçekli işletmeler için geçerlidir.
1. Mevcut iş modelinizin haritasını çıkarın
Nereye gittiğinizi ve oraya nasıl gideceğinizi bilmek için önce nerede olduğunuzu anlamanız gerekir. İşe mevcut iş modelinizin haritasını çıkarmakla başlayın. İş modeli tuvalinin dokuz ana unsurunu belirlemek, dijital dönüşüm çalışmalarınız için önemli bir temel oluşturacaktır. Bu süreçte, sadece dokuz ana unsura değil, aynı zamanda aralarındaki etkileşime de çok dikkat etmelisiniz. Bu alıştırmayı yapmak, mevcut iş modelinizdeki fay hatlarını da görmenizi sağlayacaktır.
2. Dönüşüm fırsatlarından yararlanın
Bir önceki adımda ortaya çıkan dönüşüm fırsatlarından yararlanmanın yollarını arayın. Bir sıralama alıştırması yapmanız, odaklanmak istediğiniz temel unsurları belirlemenize yardımcı olacaktır. Ardından gerekli değişiklikleri kademeli olarak geliştirmeye başlayabilirsiniz.
3. Gerekli değişiklikleri türetin
İkinci adımda hedefi çizdikten sonra üçüncü adım, dijital dönüşüm hedeflerine ulaşmak için gerekli değişiklikleri türetmekle ilgilidir. Başarılı dijital dönüşümler, sadece en yeni enstrümanları satın almak yerine bir orkestrayı yönetmeye benzer. Bu adımdaki çalışma, önceki adımda tanımlanan dönüşüm hedeflerini tutarlı bir dizi değişim girişimine bağlayan bir yol haritasıyla sonuçlanacaktır. Daha da önemlisi, neyi farklı şekilde yapabileceğinize dair net bir anlayışınız ve vizyonunuz olacaktır.
4. Hedefinize ulaştığınızdan emin olun
Son olarak dördüncü ve son adım, hedefinize ulaştığınızdan emin olmakla ilgilidir. Dijital dönüşümler genellikle dönüşüm çalışmalarını küçük parçalara ayırmaya dayanır. İşin bir yönünün dijitalleşmesi, diğer bölümlerinin de buna uymasını gerektirecektir. Dijital dönüşüme olan bu sürekli katılım, rekabette bir adım önde olmak için çok önemlidir.
İşletmenizin dijitalleşme ivmesini sürdürmek için iş modeli tuvalinden yararlanmak, yalnızca teknolojik trendler yerine iş önceliklerine odaklanmanıza yardımcı olacaktır.
İlgili Postlar
Bulut maliyet yönetimi nedir?
31 Eki 2024
Dijital Dönüşüm