Blockchain teknolojisi ile tedarik zincirinde güven ve şeffaflık nasıl sağlanıyor?

Dijital dönüşümle birlikte tedarik zincirleri de çok hızlı bir evrim geçiriyor. Bu süreçte blockchain teknolojisi tedarik zincirlerinin daha şeffaf, verimli ve güvenilir olmasına katkı sağlayan kritik bir yenilik olarak öne çıkıyor. Blockchain sayesinde ürünlerin yolculuğu türünden son kullanıcıya kadar izlenebilir hale gelirken bu sürecin her adımında güven ve şeffaflık sağlanıyor. Peki, blockchain teknolojisi tedarik zincirinde bu kadar büyük bir fark yaratırken dünyadaki öne çıkan uygulamalar ve veriler ne gösteriyor?

Blockchain teknolojisinin tedarik zincirinde kullanımı

Blockchain bir ürünün tedarik zinciri boyunca geçirdiği tüm aşamaları kayıt altına alarak herhangi bir şekilde değiştirilemez ve izlenebilir hale getiriyor. Bu teknoloji ürünlerin kaynağını ve hareketini izlemeyi sağlayarak sahteciliği önlerken üretici ile tüketici arasında güven oluşturuyor.

PwC tarafından yapılan bir araştırmaya göre blockchain kullanımı tedarik zincirlerinde %50'ye kadar operasyonel maliyetlerde azalma sağlayabiliyorken IBM'in 2024 tarihli raporuna göre blockchain entegrasyonu ürün izlenebilirliğini %60 oranında artırabiliyor. Bu da tüketicilerin ürünlerin gerçek kaynağı ve kalitesi konusunda daha bilinçli kararlar alabilmesini sağlıyor.

Blockchain ile şeffaflık ve güven nasıl artırılır?

Blockchain teknolojisinin sunduğu şeffaflık her işlem kaydının dijital olarak kayıt altına alınmasından kaynaklanıyor. Herhangi bir ürünün kaynağı, işlenmesi, depolanması ve tüketiciye ulaşması aşamalarında kaydedilen tüm bilgiler blockchain zinciri içinde yer aldığından bu kayıtlarda geriye dönük değişiklik yapılamıyor.

Gartner'ın 2024 raporuna göre şirketlerin %30'u tedarik zinciri şeffaflığını ve güveni artırmak için blockchain teknolojisine yönelmiş durumda. Özellikle gıda tedarik zincirinde blockchain tabanlı izleme sistemlerinin kullanılmasıyla birlikte gıda sahteciliği riskinin %40 oranında azaldığı görülüyor. Bu sayede ürünlerin kaynağı konusunda şeffaflık sağlanıyor ve son tüketicinin güvenini kazanmak mümkün oluyor.

Blockchain ile tedarik zinciri dönüşümü: Öne çıkan örnekler

Dünya genelinde blockchain teknolojisini tedarik zincirine entegre eden şirketler arasında  IBM, Walmart ve Maersk gibi isimler yer alıyor. Walmart blockchain kullanarak gıda izlenebilirliğini sadece iki saniye gibi kısa bir sürede sağlayabildiğini belirtiyor. Bu süre blockchain teknolojisi öncesinde yedi gün kadar sürüyorken bu sayede gıda güvenliği artırılıyor ve tüketiciler daha güvenli ürünlere ulaşabiliyor.

Ayrıca Maersk, IBM ile ortak geliştirilen TradeLens platformu sayesinde konteynerlerin deniz yoluyla nakliye sürecini blockchain teknolojisiyle izliyor ve lojistik süreçlerde şeffaflık sağlıyor. Bu uygulamanın sonucunda gümrük geçişlerinde %20'ye kadar maliyet avantajı sağlandığı da raporlarda yer alıyor.

Blockchain teknolojisinin tedarik zincirine getirdiği avantajlar

Blockchain teknolojisi tedarik zincirlerinin geleceğinde şeffaflık, güven ve verimlilik sağlamak için vazgeçilmez bir bileşen olarak karşımıza çıkıyor. Yalnızca lojistik ve gıda sektöründe değil, ilaç ve moda gibi farklı endüstrilerde de blockchain tabanlı izleme sistemleri yaygınlaşıyor. Bu yenilik hem üretici hem de tüketici tarafından daha şeffaf ve güvenilir bir düzen kurulmasına öncülük ediyor. Gelecekte blockchain'in daha da gelişerek tedarik zincirinde yenilikçi çözümler sunması ve bu alandaki güvenilirliğin artırılması bekleniyor.