Starlink nedir?

Starlink, Elon Musk’ın kurucusu olduğu ABD merkezli SpaceX firmasının, uydular üzerinden dünyaya internet erişimi sunmak amacıyla dünya yörüngesine yerleştirdiği çok sayıda uydudan oluşan bir uydu ağıdır. Starlink uydu ağı için “uydu takımyıldızı” tanımlaması da yapılıyor. 2023 yılından sonra Starlink uydu ağı üzerinden küresel çapta cep telefonu hizmeti verilmesi de hedefleniyor. Eylül 2022 itibariyle Alçak Dünya Yörüngesinde (LEO - Low Earth Orbit) Starlink’e ait 3.000'den fazla küçük uydu bulunuyor. Proje tamamlandığında toplam yaklaşık 12.000 uydunun dünya yörüngesine konuşlandırılması planlanıyor. İleride gerçekleştirilecek genişlemelerle birlikte Starlink’e ait uydu sayısının 42.000’e kadar ulaşma potansiyeli bulunuyor.

Starlink uyduları nasıl çalışır?

Starlink üzerinden internete bağlanabilmek için öncelikle uydu ile iletişim kurabilmeyi sağlayacak bir çanak antene ihtiyaç duyuluyor. Bir bilgisayar ya da telefon ile veri gönderirken önce bu çanak antene ardından Starlink uydusuna erişiliyor. Sinyali alan uydu, dünya üzerindeki bir internet servis sağlayıcısına veriyi gönderiyor ve böylece ilgili veri internetteki hedefine ulaşmış oluyor. Starlink üzerinden veri alırken de aynı yol tam ters yönde işliyor. 

Starlink ile uydu internet nasıl çalışır?

Uydu internet hizmetlerinin çoğu, dünya yörüngesinde 35.786 km'de dönen uydular aracılığıyla veriliyor. Sonuç olarak, verilerin kullanıcı ile uydu arasındaki gidiş-dönüş süresi yüksek oluyor. Bu da çevrimiçi oyun, görüntülü arama veya diğer düşük gecikme süresi gerektiren uygulamaları verimli bir şekilde çalıştırmayı neredeyse imkansız hale getiriyor.

Dünya'ya çok daha yakın (yaklaşık 550 km) bir yörüngede dönen ve tüm dünyayı kaplayan binlerce uydudan oluşan Starlink’te ise gecikme süresi önemli ölçüde düşüyor ve yüksek hız gerektiren uygulamalar daha sağlıklı bir şekilde kullanılabiliyor.

Ekim 2022 itibarı ile Starlink uydu hizmetinden yararlanabilmek için gerekli olan uydu bağlantı seti 599 dolara satın alınabiliyor. Aylık abonelik için ise 110 dolar ödemek gerekiyor.

Starlink tarihçesi

İlk Starlink uydu setinin dünya yörüngesine yerleştirilmesi 2019 yılında gerçekleştirilmiş olsa da araştırma, geliştirme ve üretim süreçlerinin yaklaşık 10 yıl sürdüğü biliniyor. Tüm bu Ar-Ge çalışmaları için yaklaşık 10 milyar dolar harcandığı tahmin ediliyor.

Ne zaman kuruldu?

Starlink uydu ağının sahibi olan SpaceX firması uzay taşımacılığını yaygınlaştırmak ve Mars’ın kolonileştirilmesi için gereken finansmanı toplamak gibi hedeflerle 2002 yılında Elon Musk tarafından kuruldu. Uzay araçları ve yeniden kullanılabilen roket sistemleri ile bilinen firma, Starlink’i oluşturması planlanan ilk uydu setini 2019 yılının mayıs ayında yörüngeye yerleştirmeyi başardı.

Hangi ülkelerde etkin?

Temmuz 2022 itibarıyla 36 ülkeden Starlink uyduları ile internete erişim sağlanabiliyor. ABD, Kanada, Meksika, Dominik Cumhuriyeti, Porto Riko, Brezilya, Şili, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda’ya ek olarak Avrupa’daki ülkelerin neredeyse tamamından Starlink ile internete bağlanmak mümkün. Kapsama alanı her geçen gün genişleyen Starlink, dünyanın her yerinden uygun fiyata internet hizmeti verebilmeyi hedefliyor. 

Diğer tarihçe başlıkları

Starlink, ayrı bir şirketten ziyade SpaceX'in sunduğu bir hizmet olmasına rağmen basında her zaman çok rağbet gördü ve SpaceX'in şirket değerinin artmasında pozitif rol oynadı. Starlink hakkında ilk haberler 2015 yılının başında çıkmaya başladı. SpaceX, 2016 yılında FCC’ye (Federal Communications Commission) uydu faaliyetleri için lisans başvurusunda bulundu. Bu lisanslama, altı yıl içinde fırlatılacak operasyonel bir uydu takımyıldızını içeriyordu. Starlink markası 2017 yılında tescil ettirildi. 2018 yılında da FCC’den gerekli lisanslar alındı. 60 uydudan oluşan ilk Starlink uydu seti de 2019 yılında yörüngeye fırlatıldı. 2020'de SpaceX, küresel kapsamaya izin verecek olan E-bandını kullanmak için lisans başvurusunda bulundu. Kasım 2020'de internet bağlantı hızı artırıldı. Mayıs 2021’de 500 bin abonelik başvurusuna ulaşıldı. Yerinde ağ hizmetleri için Microsoft ve Google ile anlaşmalar imzalandı. Haziran 2022 itibariyle aktif Starlink abone sayısı 400 bini geçti.