NFT nedir, nasıl yapılır ve satılır?

Son dönemde blok zinciri ve kripto paraların yükselişini NFT teknolojisi izledi, özellikle sanat eserlerinin yüksek fiyatlarla satışını dijitale taşıyan NFT nedir, nasıl yapılır, kime satılır sorularını yazımızda yanıtlıyoruz.

Teknolojinin günlük hayatla iç içe geçtiği günümüzde hayatımız ekranların karşısında geçiyor. Birçoğumuz sosyal medya platformlarında saatler harcıyoruz. Her gün sadece bize ait olan içerikleri değil bize ait olmayan video, fotoğraf, yazı gibi içerikleri de sosyal ağlar üzerinden paylaşıyoruz. Peki, paylaştığınız bu içeriklerin yaratıcısının kim olduğunu veya kaynağını hiç merak ediyor musunuz? Son günlerin en önemli trendi NFT, bize aslında bu sorunun cevabını veriyor.

NFT nasıl bu kadar hızlı popüler oldu? İnternetten kolayca indirilebilen bir esere birileri neden 70 milyon dolar ödüyor? NFT sanat dünyası için bir dönüm noktası olabilir mi? Bir kahkaha NFT olarak nasıl satılabilir? NFT ile ilgili birçoğumuzun kafasında netleşmeyen çok fazla şey olabilir. Bu kafa karışıklığını gidermek üzere kaleme aldığımız bu yazıda, öncelikle “NFT nerden çıktı, nasıl hayatımıza girdi?” gibi sorulara cevap verelim.

NFT nedir?

NFT’nin açılımı Non-fungible token, Türkçe karşılığı ise değiştirilemez para-çip. Ethereum blok zincirinin bir parçası olan NFT’leri dijital eserlere sahip olmak için bir tür sertifika gibi düşünebilirsiniz. NFT alışverişler blok zinciri teknolojisi üzerinden kayıt altına alınıyor. Bu blok zincirleri, içindeki verilerin değiştirilememesini sağlayacak şekilde şifrelenmiştir. Bu dijital varlıklar silinemezler, kopyalanamaz veya benzer bir varlıkla eşitlenemezler, çünkü her NFT varlığı kendi başına benzersizdir.

NFT sertifikasının en önemli avantajı ilgili sanat eserinin ya da dijital varlığın aynı zamanda mülkiyetini ve piyasa değerini de takip edebiliyor olmanız. Bu durum aslında dijital sanatçılar için harika bir haber. Çünkü bir sanatçı NFT üzerinden bir eserini sattığında eserin el değiştirmesi durumunda da o satış üzerinden komisyonunu alabilecek. Dahası, NFT ile alıcı ile sanatçı arasındaki aracılar da aradan çıkıyor.

{module|IlgiliYazilar}

NFT nasıl ortaya çıktı?

NFT'lerin ilk ortaya çıkışı ile ilgili bazı tartışmalar söz konusu.  Blok zincirindeki renkli madeni paraların var olan ilk NFT'ler olduğu tahmin ediliyor. Girişimci Yoni Assia 2012’de yayımladığı bir makalede renkli madeni paraların NFT'ler için zemin hazırladığını ifade ediyor.  Bununla birlikte sektörce kabul gören kaynak bilgi hikayenin 2017'de American Studio Larva Lab'in Ethereum üzerinde Crypto Punks adlı ilk NFT eserini piyasaya sürmesiyle başladığı yönünde. John Watkinson ve Matt Hall isimli iki girişimcinin yönettiği şirket aynı dönemlerde kısa sürede viral hale gelecek Crypto Kitties adlı başka bir proje yayınladı. Bu projenin 12,5 milyon dolarlık yatırım aldığı bilgisi de mevcut.

NFT’ler nasıl bu kadar hızlı popüler oldu?

Bugün genellikle ERC-721'e dayalı Ethereum token olarak bilinen NFT’lerin bazı özellikleri kısa sürede aldığı ilgiye cevap veriyor aslında.

NFT ile ilgili tüm veriler blokzinciri üzerinde güvenli bir şekilde saklanır, bu da token’ların ne olursa olsun asla kaldırılamayacağı, yok edilemeyeceği veya kopyalanamayacağı anlamına gelir. 

NFT geliştiricileri sonsuz sayıda token üretebilseler de, değerlerini korumak için bilinçli olarak üretimi sınırlı tutarlar.

NFT'ler tamamen bölünmezdir, bu da bitcoin gibi daha küçük değerlere bölünemeyecekleri anlamına gelir.

Blokzincirinin yetenekleriyle, NFT'lerin mülkiyeti kolayca ilk sahiplerine kadar takip edilebilir ve bu da üçüncü taraf doğrulama ihtiyacını sonsuza kadar ortadan kaldırır.

Bugüne kadarki en yüksek değerli NFT satışı, kripto sanatçısı Beeple'ın Christie's'de müzayedeye çıkardığı "Everydays: The First 5,000 Days" oldu. 69,4 milyon dolara (yaklaşık 523 milyon Türk lirası) satılan eser Beeple’ın 5 bin parçasının bir derlemesi. Bununla birlikte hem teknoloji sektöründen hem de ünlüler dünyasından popüler isimlerin gösterdiği talep NFT’yi kısa sürede trend haline getirdi. Jack Dorsey'nin ilk tweetinin NFT olarak 2.9 milyon dolara satılması, Elon Musk’ın sosyal medyada paylaştığı şarkıyı NFT olarak satılığa çıkarması gibi gelişmeler ile konu ana akım medyanın da radarına girdi. Türkiye’den de hem sektörden hem de sanat dünyasından isimlerin ilgi gösterdiği NFT alanında ilk girişimler ve satışlar ünlü reklamcı Alemşah Öztürk, oyuncu Bensu Soral, sanatçı Tarık Tolunay gibi isimlerden geldi. TV programcısı Saba Tümer’in kahkahasını NFT üzerinde satışa çıkarması gibi haberlerle NFT konusu magazin gündemine bile girdi

NFT nasıl yapılır?

Herkes bir NFT oluşturabilir. Bunun için kripto endüstrisi hakkında kapsamlı bilgi sahibi olmanız gerekmiyor.  Başlamadan önce, NFT'lerinizi hangi blokzincirinde yayınlamak istediğinize karar vermeniz gerekecek. Ethereum şu anda bu iş için lider blokzinciri hizmetidir.  Her blok zincirinin kendi standardı, uyumlu cüzdan hizmetleri ve pazar yerleri vardır.

Örneğin, Binance Akıllı Zincir üzerinde NFT'ler oluşturursanız, bunları yalnızca Binance Akıllı Zincir varlıklarını destekleyen platformlarda satabilirsiniz. Bu aynı eseri Ethereum tabanlı bir NFT pazarı olan OpenSea’de satamayacağınız anlamına gelir.

Pazar yerini seçtikten sonra oturum açıp, ilgili dosyayı sisteme yükleyin. Bu noktada yüklediğiniz dijital varlığın kopyası olup olmadığı ya da bir koleksiyona ait olup olmadığı sorgulanır. Eserinizi ilgili adımları uygulayıp NFT’ye dönüştürdükten sonra açıklaması ve fiyatlandırmasını yapmanız gerek. İşlem bu kadar basit.

Nasıl NFT alınır?

NFT satın almak için acele etmeden önce, göz önünde bulundurmanız gereken bazı temel konular var: Satın alma yapmak istediğiniz platform, o platforma özel bir cüzdan, satışı tamamlamak için cüzdanı hangi kripto para birimi ile finanse edeceğiniz bunlar arasında öncelikli olanlar.

Satın alma yapmak için seçeceğiniz platform aslında ne almak istediğinize bağlı.  OpenSea, SuperRare, VIV3, Rarible son dönemde popüler olan platformlar.  Diğer yandan yüksek talep nedeniyle pek çok NFT eserin satışı genellikle serbest bırakılıyor. Bu da satın almak isteyen alıcıların hızlıca talep oluşturmasına neden oluyor. Alıcı iseniz cüzdanınızı önceden doldurmanızda fayda var.