Endüstriyel otomasyon nedir?
24 Kas 2021
3 dk okuma süresi
Şirketlerin daha verimli üretim yaparken işletme maliyetlerini düşürme hedefi, teknolojik ilerlemelerin önemli kabiliyetlerle donattığı otomasyona gösterilen talebi tarihin en yüksek seviyesine çıkardı.
Günümüzde her sektörden şirketler cihaz ve ekipmanlarını otomasyona bağlayarak bu trendi yakalıyor, müşteri ihtiyaçlarına daha iyi yanıt veriyor, daha güvenli ve verimli iş süreçleri tahsis ediyor. Üstelik endüstriyel otomasyonun yükselişi daha yeni başlıyor. Araştırmalar, günümüzde 164,2 milyar dolar hacme sahip olan endüstriyel otomasyon pazarının 2027’de 306,2 milyar dolara ulaşacağına işaret ediyor.
Endüstriyel otomasyon, insanlar tarafından yapılan işleri gerçekleştirmek üzere bilgisayarlı makineleri, kontrol sistemlerini veya diğer bilgi teknolojilerini iş süreçlerine entegre etmeye verilen isimdir. Endüstriyel otomasyon, çoğunlukla emek yoğun fiziksel süreçleri kolaylaştırmak için hem donanım hem de yazılım kullanır. Üretimi, montajı ve malzeme işlemeyi kolaylaştırmak için akıllı fabrikalar ve depolar gibi üretim ortamlarında yaygın olarak tercih edilir.
Otomatik cihazların kökenleri 18. ve hatta 17. yüzyıla kadar dayandırılabilirken, endüstriyel otomasyonun ilk örneğinin 1947 yılında, General Motors (GM) tarafından uygulandığı kabul ediliyor. Otomotiv üreticisi, otomobil montaj hattının üretim hızını ve verimliliğini artırmak için mekanize kontroller sağlayan bir otomasyon departmanı kurarak, bugün 164,2 milyar dolar pazar hacmine sahip olan endüstriyel otomasyon tekniklerini iş süreçlerine uygulayan ilk şirket oldu. İlk endüstriyel bilgisayar sistemi ise GM’in otomasyon inisiyatifinin üzerinden 12 sene geçtikten sonra, 1959’da inşa edildi ve dijital devrimin yolu resmen üretim ile kesişmiş oldu.
Endüstriyel otomasyonun amiyane tabirle “iPhone anı” ise 1968’de ilk kontrol sistemlerinin icadıyla yaşandı. Amerikalı makine mühendisi Dick Morley tarafından geliştirilen ilk programlanabilir mantık denetleyicisini (PLC), 1970’lerin ortasında Honeywell ve Yokogawa şirketleri tarafından geliştirilen ilk dağıtılmış kontrol sistemi (DCS) örnekleri takip etti.
Kontrol sistemleri, belirli eylemleri gerçekleştirmek için otomasyona bağlanmış cihazları ve ekipmanı yönettikleri, izledikleri ve yönlendirdikleri için endüstriyel otomasyonun temelini oluşturur. Bu sistemler PLC’ler, basınç anahtarları, butonlar, valfler ve aktüatörler gibi giriş-çıkış ekipmanlarından oluşur.
Kontrol sistemleri, otomasyon işlemlerini gerçekleştirmek için gerekli tüm bileşenlere sahipken, birbirleriyle haberleşebilmek için bir ağa bağlı olmaya ihtiyaç duyarlar. Kontrol ağları, uygulamaları, kontrol sistemlerini ve otomatikleştirilmiş cihazları tek bir kanala bağlayan bir köprü görevi görür. Bu tek kanal, otomasyon bileşenlerinin güvenli bir şekilde iletişim kurmalarını ve veri aktarmalarını sağlar. Kontrol ağları, güçlü ve güvenli bir bağlantı ortamı tahsis etmek için denetleyiciler ile makineleri senkronize eden ve atanmış işlemleri sorunsuz gerçekleştirmelerini sağlayan iletişim protokolleri uygular.
Endüstriyel otomasyonun kontrol sistemlerine ve ağlara ek olarak diğer yaygın bileşenleri aşağıdakilerdir:
· Süpervizör kontrolü ve veri toplama (SCADA): Endüstriyel süreçleri kontrol etmek, izlemek ve operasyonları hızlandırmak için gerçek zamanlı veri işler.
· Dağıtılmış kontrol sistemi (DCS): Farklı işlevleri kontrol etmek için cihazlara bağlı merkezi bir izleme ağı kullanır.
· İnsan makine arayüzü (HMI): Makine verilerini insan operatörlerin anlayabileceği hale getirir. İnsanların üretim sürecini iyileştirmek için makinelerle etkileşime girmelerine ve iletişim kurmalarına olanak tanıyan bir yazılımdır.
· Programlanabilir mantık denetleyicisi (PLC): Cihaz ve sensör verilerini izlemek, toplamak, bilgileri işlemek ve elde ettiği sonuçlara dayalı belirli eylemleri tetiklemek için bir mikroişlemci kullanır.
· Programlanabilir otomasyon denetleyicisi (PAC): PLC'lere benzer ancak PAC'ler daha büyük otomasyon işlemlerini ve görevlerini desteklemek için birden çok işlemci kullanır.
· Yapay sinir ağı (ANN): Herhangi bir ağ modelini tanımlamak için insan beyninin verileri nasıl işlediğini simüle eden bir bilgi işlem sistemidir.
· Robotik: Üretim hızını ve kalitesini artırmak için emek yoğun ve rutin fiziksel görevlerin makinelere devredilmesidir.
Endüstriyel otomasyonun nasıl çalıştığını kavramak için öncelikle bir operasyona nasıl uygulandığını anlamak önemlidir. Endüstriyel otomasyonun hiyerarşik piramidi, bir işlemi gerçekleştirmek için teknoloji ve makinelerin nasıl birlikte çalıştığına dair basitleştirilmiş bir açıklama sağlar.
İlgili Postlar
Bulut maliyet yönetimi nedir?
31 Eki 2024
Dijital DönüşümYapay zeka şeffaflığı nedir?
28 Eki 2024
Dijital DönüşümStratejik inovasyon nedir?
25 Eki 2024
Dijital Dönüşüm