Endüstri 5.0 hangi fırsatları sunacak?

Üretimdeki bir sonraki evrimsel adım olan Endüstri 5.0 nedir, hangi fırsatları sunacak ve bugün hayatımızdaki Endüstri 4.0 ile ne gibi farkları var?

Endüstri 4.0 ile verimliliği ve üretkenliği artırmak için yeni teknolojiler arasında bağ kuran yöntemler yaygınlaşırken, sanayileşmenin bir sonraki aşaması olan Endüstri 5.0 köşe başında belirdi bile.

Endüstri 5.0 nedir?

Endüstri 5.0 terimi, insanlar ve akıllı makineler arasındaki doğrudan iş birliğini tanımlıyor. Nesnelerin İnterneti (IoT) ve Büyük Veri (Big Data) gibi teknolojileri kullanarak insanların daha hızlı ve daha iyi çalışmasına yardımcı olan robotlarla ilgili kavram, Endüstri 4.0'ın mihenk taşları olan otomasyon ve verimlilik ilkelerine kişiselleştirilmiş, insani bir dokunuş katmayı hedefliyor.

Endüstri 4.0 ile üretimde önemli bir rol üstlenen robotlar, üretim ortamlarındaki tehlikeli, monoton veya fiziksel olarak zorlu görevleri de yerine getiriyorlar. Örneğin, otomotiv üretiminde kaynak, boyama, lojiktik alanında ise depolardaki ağır yüklerin yüklenmesi ve boşaltılması gibi işleri bugün robotlar yürütüyor.

İşyerindeki makineler yavaş yavaş daha akıllı hale gelip daha iyi bağlantı özelliklerine kavuşurken, Endüstri 5.0, bu bilişsel kapasiteyi insan zekası ve ustalığı ile birleştirmeyi hedefliyor. Bu birleşim ile insanlar ve makine işçiler arasında kurulacak olan benzersiz bağ, üretimde sayısız olasılığın kapısını açabilecek.

İnsan ve robotların beraber çalıştığı bir gelecek

Robotik alanında gerçekleşen müthiş ilerlemeyi, insan işçileri denklemden çıkarma ve üretim hatlarında rutin görevleri gerçekleştiren işçileri robotlarla değiştirme çabasıyla karıştırmamak gerek. İnsan sezgisinin ve problem çözme becerilerinin değerini anlayan üreticiler, büyüme odaklı gelişim hayallerini gerçeğe dönüştürebilmek için insanların daha önemli görevlerde bulunması gerektiğinin farkındalar.

Robotlar, insanlardan çok daha tutarlı çalıştıkları ve hassas işleri daha iyi yapabildikleri halde, insanlar gibi esnek değiller ve bizi insan yapan bağlam farkındalığından ve eleştirel düşünceden yoksunlar. Bu düşünce, robotların ancak insanlarla iş birliği yaptıklarında daha verimli olacağı anlayışını kuvvetlendiriyor.

Verimlilik ve üretkenlik arasındaki ideal denge arayışı

Endüstri 4.0'ın amacı, makineler, süreçler ve sistemler arasında ağlar oluşturarak performansı optimize etmekti. Endüstri 5.0 bu hedefi bir daha öteye taşıyor ve insanlar ile makineler arasındaki iş birliğindeki etkileşimleri geliştirerek, verimliliği ve üretkenliği artırmayı hedefliyor.

Otomotiv endüstrisinden inşaat şirketlerine kadar çeşitli sektörler, halihazırda Endüstri 5.0'ın beraberindeki ilkeler ve ürünlerden yararlanıyor. Diğer yandan, insanların otomasyona karşı şüpheci yaklaşımlarının, verimlilik kazanımları ortaya çıktıkça hızla unutulacağı düşünülüyor. Robotlar, insanları üretim süreçlerindeki yorucu işlerden kurtardıkça, diğer görevlere konsantre olmanın kolaylaşması, daha yaratıcı ve yorum gerektiren işlerin sayısının da artması bekleniyor.

Endüstri 5.0’ı farklı kılan, artan bireyselleşme talebi ve üretimdeki karmaşıklıkla başa çıkmak için insan-makine arasındaki ağın gerekliliğini hesaba katıyor olması. Geleceğin üretim zorlukları, optimize edilmiş robotik süreçlerin yardımıyla çözülebilecek.

Endüstri 5.0'ı es geçmek mümkün olmayacak

Bir süreci daha verimli hale getirmek için teknolojiyi bir kez kullandıktan sonra, eski çalışma şekline geri dönmek kimseye mantıklı gelmiyor. Bu yüzden daktilo yerine bilgisayarlardaki kelime işlem programlarını kullanıyoruz, mektup yazmak yerine e-posta atıyor, kısa mesaj gönderiyoruz. Benzer şekilde Endüstri 5.0 da imalat dünyası için geri dönüşü olmayacak bir ufuğu temsil ediyor.

Endüstri 5.0'ın ilerlemesinin durdurulamaz olacağı öngörülse de üreticilerin ve düzenleyici kurumların dikkate alması gereken bazı problemler söz konusu. Örneğin, aşırı otomasyonun yaratabileceği işsizlik, insan yaratacılığından yoksunluk gibi potansiyel tehlikelerine karşı savunmasızız. Yoğun entegre sistemler, ağın tamamen çökmesi gibi sistemik riskler taşıyorlar. Buna benzer zorluklar, Endüstri 5.0'a geçişte iyi bir planlama yapmayı gerektiriyor. Endüstri 4.0’ı benimsememiş kurumların geçişi ise bu açıdan daha kritik, çünkü yukarıda bahsettiğimiz zorlukları birebir yaşamadıkları için benzerlerine de hazır değiller.

Endüstri 5.0 yaklaşırken, üreticilerin robotlarla beraber çalışan personelden yararlanıp yararlanamayacağından çok, insan ile makine etkileşimlerinden en iyi sonuçları elde etmek için yeni teknolojileri nasıl kullanabileceğimizi düşünmemizde fayda var.