2022'nin en çok dikkat çeken 9 blok zincir platformu

Tedarik zincirlerini düzene sokmanın, izlenebilirliği iyileştirmenin, ticareti basitleştirmenin ve finansal işlemleri kolaylaştırmanın bir yolu olarak block zincir platformlarına olan ilgi artmaya devam ediyor.

Modern blok zincir platformları, Bitcoin’in enerji tüketimi ve işlem hızı gibi bazı sınırlamaların üstesinden gelmek ve farklı iş uygulamaları için pratik bir değer üretmek için geliştirilmiştir. Tedarik zinciri takibi, ticaret finansmanı, dijital varlıklar ve kimlik yönetimindeki blok zinciri uygulamaları, pilot aşamasının ötesine geçmiştir. Ayrıca ERP’nin belirli işlevleri için blok zincir kullanımı da artış göstermektedir. Blok zincir platformlarının bugüne kadarki evrimi, geleneksel bankacılık için önemli bir tehdit olarak görülen merkeziyetsiz finans konusunda da farkındalığı güçlendirmiştir. 

Bu yazımızda 2022 yılı için en çok dikkate alınması gereken 9 blok zincir platformuna yakından bakacağız.

1. Ethereum

2013 yılında tanıtılan Ethereum, en eski ve en köklü blok zincir platformlarından biridir ve merkeziyetsiz bir altyapısı vardır. En büyük gücü, blok zincir üzerinde çalışan akıllı sözleşmelere izin vermesidir. Temel zayıflıkları ise diğer blok zincir platformlarına göre işlem süresinin uzun ve işlem maliyetlerinin de yüksek olmasıdır. Kurumsal uygulamaları destekleyen bir blok zinciri platformu olmasının yanı sıra, Ether adı verilen kendi kripto para birimine de sahiptir.

Ethereum platformu, Ethereum ağında merkezi olmayan uygulamalar veya dApp'ler oluşturan teknoloji uzmanları tarafından yaygın olarak benimsenmiştir.

Alternatif blok zincir ağları, işlemleri Ethereum'dan daha düşük maliyetle çok daha hızlı işleyebilir ancak Ethereum'un daha verimli bir güvenlik mekanizması benimsemesinden sonra bunun değişmesini beklemektedir.

Ethereum platformu, aralarında Intel, JPMorgan ve Microsoft gibi dev firmaların da bulunduğu 250'den fazla üyesi olan Enterprise Ethereum Alliance tarafından yönetilen aktif bir geliştirici topluluğuna sahiptir.

Ethereum topluluğu, mevcut iş kanıtı (PoW) fikir birliği mekanizmasından daha enerji dostu olan hisse kanıtına (PoS) geçiş sürecindedir. Ethereum Vakfı, bunun enerji kullanımını %99,95 oranında azaltacağını tahmin etmektedir.

2. IBM Blok zinciri

IBM blok zinciri, güvenlik risklerini minimumda tutmak isteyen kurumlar tarafından tercih edilen merkeziyetsiz platformlardan bir tanesidir. Kurumsal bulut ortamına diğer merkezi olmayan ağlarda mümkün olandan daha sorunsuz bir şekilde bağlanmak için tercih edilmektedir. 

IBM blok zinciri geliştirici aracı, esnek, işlevsel ve özelleştirilebilir olacak şekilde tasarlanmıştır. IBM, akıllı sözleşmelerin ayarlanması, test edilmesi ve hızla devreye alınması gibi kritik görevleri basitleştirmek için kullanıcı dostu bir arabirim oluşturmaya da yatırım yapmıştır.

IBM blok zinciri, finansal hizmetler ve bankacılık ile tedarik zincirinde önemli ilerlemeler kaydetmiştir.

3. Hyperledger Fabric

Hyperledger Fabric, blok zincir uygulamaları oluşturmaya yardımcı olan bir dizi araçtan oluşur. Linux Vakfı tarafından desteklenen, kurumsal dağıtılmış defter kullanımları göz önünde bulundurularak sıfırdan inşa edilmiştir. Modüler bir mimariye ve zengin bir bileşen ekosistemine sahiptir. Güvenliği ve hızı artırabilen kapalı blok zinciri dağıtımlarında iyi çalışır. Ayrıca çeşitli veri türleri ile çalışabilen açık bir akıllı sözleşme modelini de destekler.

Hyperledger Fabric’in ekosisteminde, fikir birliği algoritmaları, GDPR uyumluluğu için ek gizlilik seçenekleri ve operasyonel iyileştirmelerle ilgili daha fazla özellik eklemeye çalışan aktif bir topluluk vardır.

4. Hyperledger Sawtooth

Hyperledger Sawtooth, Hyperledger ve Linux Vakfı’nın bünyesinde barındırdığı bir başka açık kaynaklı blok zinciri girişimidir. Donanım tabanlı güvenlik teknolojileri ile entegre olabilen ve Proof of Elapsed (geçen zamanın kanıtı) adı verilen yeni bir fikir birliği mekanizması kullanır. En yaygın uygulamaları, tedarik zinciri sistemlerini geliştirmekte görülür.

5. R3 Corda

R3 Corda'nın teknik olarak bir blok zinciri mi yoksa alternatif bir dağıtılmış defter türü mü olduğu konusunda halen bazı tartışmalar vardır. İşlemlerin kriptografik olarak bağlantılı olduğu yeni bir fikir birliği mekanizması kullanır ancak birden fazla işlemi periyodik olarak bir blokta birleştirmez. Resmi Corda sitesinde bile bu durum "hem bir  blok zinciri hem de değil" olarak tanımlanmıştır. Bu yaklaşımın en önemli faydalarından biri, tüm işlemlerin gerçek zamanlı olarak işlenmesidir. Bu, diğer blok zincir türlerine kıyasla performansı artıracaktır.

Corda, güçlü güvenlik ile finansal işlemler ve akıllı sözleşmeler için çekici bir yaklaşım sağladığından, R3 konsorsiyumu finans sektöründe güçlü bir takipçi kitlesine sahiptir. Önde gelen destekçileri, Bank of America, HSBC, Intel ve Microsoft'tur. Şirket sınırlarını aşan iş mantığını otomatikleştiren araçları destekler. Grup ayrıca yakın zamanda Corda Payments'ın uygulamalara dağıtılmış ödeme yetenekleri oluşturma sürecini basitleştiren teknik bir önizlemesini de başlatmıştır.

6. Tezos

2014'ten beri geliştirilmekte olan Tezos, merkezi olmayan uygulamaları, akıllı sözleşmeleri ve dijital varlıklara bağlı ticaret kartlarının modern bir varyasyonu olarak düşünülebilecek NFT'ler gibi yeni finansal araçları destekleyen eski bir platformdur.

Tezos platformu, dinamik olarak yükseltilebilir bir protokolü ve yeni kullanımlara uyum sağlayabilecek modüler yazılım istemcilerini destekler.

Tezos topluluğu, performansı yükselten ve akıllı sözleşmelerde boyut sınırını artıran son çalışmalarla platformu hızlı bir şekilde geliştirmeye devam etmektedir. Ayrıca, NFT'leri kurumsal tedarik zincirlerine dönüştürme sürecini otomatikleştirmeye yardımcı olacak araçlar da geliştirilmiştir.

7. EOSIO

EOSIO blok zinciri platformu ilk olarak 2018'de açık kaynaklı bir proje olarak piyasaya sürülmüştür. Merkezi olmayan uygulamalar ve akıllı sözleşmeler geliştirmek için optimize edilmiştir. Destekçilerine göre Ethereum gibi eski mekanizmalardan daha iyi performans sağlayan PoS'e dayalı karmaşık bir fikir birliği mekanizması kullanır. Ayrıca, platformdaki değişikliklere oy vermek için bir yönetişim özelliği de içerir.

Temel güçlü yönleri arasında hızlı işlemler ve gelişmiş hesap izni özellikleri bulunur. Kimlik yönetimi ve oyunlar da dahil olmak üzere platformda 400'den fazla uygulama geliştirilmiştir. 

8. Stellar

Stellar, çeşitli DeFi uygulamaları için optimize edilmiş daha yeni bir blok zinciri platformudur. Kamuya açık bir blok zinciri ağındaki işlemleri işlemek ve sonuçlandırmak için gereken süreyi hızlandırabileceği iddia edilen Stellar Consensus Protokolünü kullanır. Ayrıca, bir finansal işlemde kötü veya şüpheli aktörleri dışarıda tutmak için güvenlik mekanizmalarını da içerir.

Uluslararası ticaret ve sınır ötesi para alışverişi için birçok şirket tarafından benimsenmiştir. Stellar blok zinciri üzerine kurulu uygulamalara örnek olarak para transferi için MoneyGram, ödeme altyapısı için Circle ve ödeme işlemlerini kurumsal uygulamalara entegre etmek için Flutterwave verilebilir.

9. ConsenSys Quorum

Quorum, Ethereum'un özelleştirilmiş bir sürümüdür ve finansal hizmetler şirketi JPMorgan tarafından geliştirilmiştir. Ethereum blok zinciri platformundaki temel çalışmadan yararlanır ve onu bankalar için uygun bir hale getirir.

Quorum, bankalar ve sigorta şirketleri gibi kurumlar arasında özel bir ağ üzerinde yüksek hızlı işlemleri desteklemek için optimize edilmiştir. Ayrıca, Avrupa'da GDPR ve Kaliforniya'da CCPA gibi düzenlemelere yönelik desteği iyileştirmek için Ethereum'a çeşitli gizlilik geliştirmeleri ekler.

ConsenSys, Quorum platformunun fikri mülkiyet varlıklarını 2021'in sonlarında JPMorgan'dan satın almıştır. Halen JPMorgan ve Güney Afrika Merkez Bankası da dahil olmak üzere kurumsal müşterilere birleşik platform için geliştirme hizmetleri sağlamaktadır.